Do kiedy istnieje ustawowy obowiązek alimentacyjny?

Obowiązek alimentacyjny a czas jego trwania 

Jak już wspominaliśmy na naszym blogu, zgodnie z obowiązującymi przepisami każdy z rodziców ma obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania swoich dzieci. Wbrew powszechnemu przekonaniu obowiązek ten nie kończy się automatycznie wraz z osiągnięciem przez dziecko osiemnastego roku życia ani z zakończeniem edukacji przez dziecko. Co więcej, obowiązek alimentacyjny orzeczony na podstawie wyroku sądu nie przestaje obowiązywać z mocy prawa, w chwili zaistnienia ustawowych przesłanek do jego uchylenia. Rodzic zobowiązany na podstawie wyroku sądowego do uiszczania alimentów musi w takiej sytuacji zainicjować postępowanie sądowe o uchylenie tego obowiązku.

 Dzisiejszym wpisem rozpoczynamy cykl artykułów poświęconych tematyce uchylenia obowiązku alimentacyjnego. W pierwszej kolejności odpowiemy na pytanie tytułowe, tj. do kiedy tak naprawdę istnieje ustawowy obowiązek alimentacji?

 Do kiedy istnieje ustawowy obowiązek alimentacji dziecka?

 Ustawa kodeks rodzinny i opiekuńczy (k.r.o.) wprost wskazuje, że Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania (art.133 §1 k.r.o.). Interpretacja zacytowanego artykułu pozwala na uznanie, że obowiązek alimentacyjny istnieje do czasu usamodzielnienia się dziecka. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem taki stan występuje wówczas, gdy dziecko jest w stanie samo ponosić koszty własnego utrzymania.

 Należy zaznaczyć, że w chwili, gdy rodzic dobrowolnie (czyli bez orzeczenia sądowego) uiszcza świadczenie alimentacyjne, to nie ma obowiązku wszczynać postępowania o jego uchylenie. W razie bowiem zaprzestania płacenia alimentów dziecko nie ma możliwości wszczęcia postępowania egzekucyjnego z tytułu niepłaconych alimentów na podstawie samych zapisów ustawy, musi dysponować prawomocnym wyrokiem sądu, a w tym celu wnieść pozew o zasądzenie alimentów. Natomiast rodzic w zainicjowanym przez dziecko postępowaniu sądowym może wykazać, że zasądzenie świadczenia nie jest zasadne, gdyż dziecko usamodzielniło się i jest w stanie ponosić koszty własnego utrzymania. 

Jeśli natomiast sytuacja jest odmienna i rodzic został wcześniej zobowiązany do uiszczania świadczenia na podstawie orzeczenia sądowego, to w chęci zaprzestania płatności bez ponoszenia negatywnych konsekwencji w postaci ewentualnego postępowania egzekucyjnego ze strony dorosłego dziecka, rodzic ten musi doprowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego przez sąd.  

Postępowanie o uchylenie obowiązku alimentacyjnego względem dorosłego dziecka – przesłanki

 Kodeks rodzinny i opiekuńczy wymienia kilka przesłanek, na które może powołać się rodzic celem uchylenia obowiązku alimentacyjnego względem dziecka pełnoletniego. Przesłanki te są następujące: 

• wynikająca już z powyższego możliwość samodzielnego utrzymania się przez dziecko;
• uchylenie się od alimentów ze względu na nadmierny uszczerbek dla rodziców;
• sytuacja, gdy dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymywania się;
• uchylenie się od alimentów ze względu na sprzeczność żądania z zasadami współżycia społecznego.

Ze względu na obszerność tematyki, wyżej wymienione przesłanki zostaną przez nas po kolei omówione już w następnych artykułach.

Zapraszamy zatem do śledzenia bloga, zaś w przypadku potrzeby uzyskania pomocy prawnej z dziedziny prawa rodzinnego, w tym także w zakresie alimentów – do Kontaktu z nami!